Dlaczego tak ważna jest jakość plemników w poczęciu?
Początkiem nowego życia jest zarodek, który powstaje z połączenia żeńskiej komórki jajowej z męskim plemnikiem. Ich rola w tym procesie jest na równi istotna, co oznacza, że przy staraniach o dziecko jakość nasienia jest nie mniej ważna niż czynnik kobiecy. Publikacje naukowe wskazują, że niska jakość ejakulatu może odpowiadać za nawet 60% przypadków niepłodności. Ryzyko można jednak zredukować zmianą stylu życia, odpowiednio zbilansowaną dietą i suplementacją.
Przyczyny niepłodności męskiej – z czego wynika niska jakość nasienia?
Problemy z płodnością u mężczyzn mogą być spowodowane wieloma różnymi czynnikami. W przypadku trwałego uszkodzenia jąder i niemożności produkowania plemników mamy do czynienia z bezpłodnością, czyli stanem nieodwracalnym, którego współczesna medycyna nie jest w stanie wyleczyć. Jeśli natomiast badania (np. spermiogram) wykazują, że plemniki są, lecz nieprawidłowa jest ich liczebność, ruchliwość czy budowa, można dążyć do poprawy jakości nasienia, a w rezultacie zwiększyć szanse na poczęcie.
W tym celu powinno się ograniczyć lub całkowicie wyeliminować czynniki, które mogą zaburzać prawidłową pracę jąder i produkcję plemników. Należą do nich m.in.:
- używki, w tym kawa,
- przewlekły stres,
- brak ruchu,
- nieodpowiednio zbilansowana dieta i niedobór substancji odżywczych, zwłaszcza l-karnityny, selenu, cynku oraz witamin E i C,
- przewlekłe choroby i nawracające infekcje,
- przyjmowane leki, radio- i chemioterapia,
- zaburzenia hormonalne,
- choroby autoimmunologiczne,
- konsekwencje stanów zapalnych lub zabiegów chirurgicznych (m.in. niedrożność nasieniowodów, żylaki powrózka nasiennego),
- aktywności, które mogą prowadzić do przegrzewania jąder: noszenie zbyt obcisłej bielizny, długotrwałe przebywanie w pozycji siedzącej, praca z nagrzanym laptopem na kolanach lub wielogodzinne noszenie kombinezonu ochronnego,
- promieniowanie jonizujące lub fale radiowe o wysokiej częstotliwości (dotyczy mężczyzn pracujących m.in. przy nadajnikach telewizyjnych i satelitarnych, jako radiolodzy, fizycy, inżynierowie) lub wibracje (operatorzy maszyn, piloci),
- styczność z pestycydami i metalami ciężkimi.
Jak poprawić jakość nasienia?
Wbrew obiegowej opinii, praktyka kliniczna wskazuje, że mężczyźni na równi z kobietami cierpią na przypadłości utrudniające zajście w ciążę. Dlatego kluczowe jest wykonanie badania nasienia już na samym początku diagnozy niepłodności.
W przypadku uzyskania obniżonych parametrów ejakulatu jest to najlepszy moment, by wprowadzić w swoim życiu zmiany prowadzące do poprawy – w wielu przypadkach pomagają podstawowe rozwiązania. Wyeliminowanie szkodliwych przyczyn niepłodności, zmiana stylu życia na zdrowszy czy dieta na poprawę jakości nasienia to pierwszy krok na drodze do zostania ojcem.
Należy pamiętać o tym, że kondycja spermy i plemników ulega zmianom w czasie, a wyniki badań mogą się znacząco różnić nawet na przestrzeni kilku miesięcy. Warto więc zadbać również o suplementację, która pomoże w uzupełnieniu niedoborów i przyniesie szybkie efekty.